Quantcast
Channel: Kabyle.com - Le média d'information du peuple kabyle
Viewing all articles
Browse latest Browse all 2276

Tid n Tlawin, asmuḥyet deg Lpari

$
0
0

Tid n Tlawin d ttacquft n umezgun id ssulin Marc Touta, Rezki Rabia akked Nouara Belaid. Yal yiwen dacu id yerna degs. Rezki yesmuɣḥyitt-id (Akken is yeqqar Sεid At Mεemmer i wid yesseqdacen taserwest (adaptation) n yeḍrisen seg tutlayin nniḍen ɣer teqbaylit) seg wedris n Nora Aceval, Mark yerra-tt-id ɣef isuyas, ma d Nouara tetturar-itt. Ma d Amar Amarni s taɣect-is akked uẓawan-is (lmuziga) igerzen ayen n din. Tid n Tlawin tella-d deg Tfaska n Umezgun Amaziɣ deg Lpari deg Yunyu yezrin deg Montreuil id hegga, id snulfa daɣen, tdukla Move2b. As n 9 dujamber ad ttili-d i tikelt nniḍen deg  umezgun (Théâtre) n Essaion deg Lparis 4ème, Métro Hôtel de Ville, ɣef 18h30.  

 
I wakken ad nissin ugar ɣef tecquft-agi, Kabyle.com testaqsa daddat-neɣ Arezqi akked Nouara.
 
Kabyle.com: Amek id usa tikti n Tid n Tlawin?
 
Arezqi Rabia:Tikti-a tluled seg temlilit n Nuwara Belεid akked Mark Tuta. Adlis neɣ ungal n Nora Aceval, yerra-t yakkan Mark d taceqquft n umezgun s tefransist turar-itt yiwet n teqcict dagi di Pari. Mark d amdan i qqerben aṭas ɣer wayen i ḍerun deg tmurt-nneɣ acku yesεedda temẓi-s di tmurt i mu neqqar ass-a ”lezdayer’’. Deg usqerdec akked umeslay ɣef tceqquft-a ger Nuwara, Smaεil Certuk d Mark tussad tikti n usuqel-is ɣer tagi nneɣ(taqbaylit). Nuwara tenna-yasen anwali Arezqi ahat netta aɣ d yini ma yella wamek ara tt-id-nesqucbeḍ. Asmi nemlal di 4 yidneɣ newwid ameslay ɣef taluft-a. Nniɣ-asen ad ɣreɣ adlis sin akin awen-d-iniɣ ma zemreɣ neɣ ala. Adlis yettwaru am tmacahut, dayen i qqerben aṭas ɣer tmetti taqbaylit. Ihi neffren 3 yeḥricen seg udlis n N. Asibal, nessaker-iten-id ɣer teqbaylit.
 
Ma d Nouara tenna-d: Tikti n Tid n Tlawin, tusa-d mi d-mlaleɣ Marc Touta, d yiwen n le metteur en scene yessulin yakan aṭas n tecqufin s trumit! Netta yella yessuli taceqquft-agi s trumit, qqaren-as: "La science des femmes et de l'amour" (D'après des contes écrits par Nora Aceval) Ihi, Rezqi Rabia, i wumi nessuter asuqel n tmucuha-agi, netta mači d asuqqel id-yessuqel! Yekkes-ed kan tikti u yerra-d kra yellan ɣer  teqbaylit (Tamedyazt). Mi ɣriɣ tazwara kan n wayen yura Rezqi, ihi ufiɣ-t yecbeḥ ayen din u nniɣ-as i Marc: Ekker anexdem taceqquft-agi, acku ayen d-yura umedyaz-neɣ izad maḍi!
Tiktiwin n tceqquft-agi, d yiwen n ugeldun (prince) yellan d amusnaw ameqran... Weqbel ad-yaweḍ babas s anda ara naweḍ, yenna-yas: A mmi slemdeɣ-ak kra yella d tamusni, yegra-d kan ayen ur zmiren imusnawen ak-slemden... D tilufa n tlawin, ihi, rkeb tagmart-ik, serreḥ i wakken ad-temlileḍ yidsent w ad tent-issineḍ"... Taceqquft-a ad-sken ageldun mi yettemlili aked tlawin... Din ara yaf d akken babas yesɛa azref imi s-yenna: "Kečč d tlawin ad-temlileḍ, yella imeṭṭi, yella lferḥ"...
 
Kabyle.com: Ihi Tid n Tlawin d ttaserwest (adaptation)?
 
Arezqi Rabia: Ih,mačči d asuqel ,d asmuḥyet aken yeqqar Sεid At Mεemer (d amyaru aqbayli yettidiren deg Lalman). Tiktiwin id neddem nerra-yasent udem s teqbaylit. Maca nezmer ad nini d asuqel daɣen acku ur yemgarad-ara aṭas d wayen tura Asibal.
 
Kabyle.com : Dacu id ttaktiwin (isental) n Tid n Tlawin?
 
Arezqi: Newwid awal ɣef usures(situation) n tmeṭṭut di tmetti-nneɣ akked d wasaɣ-is (son rapport)akked temsal n tayri acku ɣur-nneɣ tameṭṭut ur tesεi ara azref ad tḥemmel, maca di tilawt tameṭṭut tettḥemmil tesεa iḥulfan, tessen d acu i d tafekka-s d wayen i teḥwaǧ (tayri mačči kan d iḥulfan ,tella deg-s tzaka(sexe). Newwid ɣef asaɣ (la fidelité) daɣen ger wargaz d tmeṭṭut.
 
Kabyle.com: Dacu id amaynut deg Tid n Tlawin, ig fɣen seg wayen uwumi nuɣ tannumi deg umezgun aqbayli?
 
Nouara: Zemreɣ ad iniɣ nek d akken amaynut yella di turart n tmedyazt...Imi taceqquft seg tazwara alma d taggara truḥ d asefru, d acu mači d asefru ara d-ɣreɣ d leqraya, d asefru ara d-urareɣ d turart! Yella daɣen ma yehwayak cwiṭ n truẓi n "les tabous" di tceqquft-agi, imi tilawin d-yemlal ugeldun qqarent-ed ayen yellan u tikwal xedment akken sent-yehwa, amedya temaṭṭut ixedεen argaz-is acku iḥejbitt werǧin tetteffeɣ seg uxxam.
Arezqi: Nerẓa asalu i tutlayt nekkes-as aɣummu i wayen nettagad at id-nader. Timetti taqbaylit tettkukru aken ad tefk ismawen i wayen yellan deg-neɣ (aya icud ɣer wayen i mu qqaṛen leḥya, nnif atag) ihi, nekni di tceqquft-a nemmeslay-ed war leḥya.
 
Kabyle.com: Amek tenwam ad yeddu uhanay-agi?
 
Arezqi: Nessaram ad yili d amedya akken ad ḍefren wiyaḍ.
 
Nouara: Taceqquft att-nurar deg uxxam umezgun n "Essaion" deg Lpari! D amezgun s tidett anda tturaren amezgun s tefransist neɣ s tutlayin nniḍen. Ahat, leqbayel ad ferḥen ma walan amezgun s teqbaylit yernu deg wemkan ilaqen, anda ad ilint teftilin ilaqen d wayen akk icuden ɣer titiqniqin tisadriyin n umezgun.
 
Kabyle.com: Dacu id yerna Marc Touta degs?
 
Arezqi: Marc d amdan n tmusni, d argaz n umezgun yerna yessen timetti n tefriqt ugafa. 
 
Nouara: Marc Touta azal-is meqqer aṭas di tceqquft-agi, acku taceqquft ur nesɛi "une mise en scene" ilaqen ur tezmir ara ad tesɛu cbaḥa-s akken yebɣu yili win neɣ tin ara tt-yuraren, akken tebɣu tili daɣen cbaḥa n wawalen-is! Marc d argaz umezgun! Tid n Tlawin d tamezwarut yessuli s teqbaylit d yeqbayliyen. Tura atan ihi yugi ad yeḥbes amezgun s teqbaylit!  
 
Kabyle.com: Ahanay am agi, s teqbaylit, deg Lpari, tenwam xilla n lɣaci ad yeduqsen, ad yerren tamawt ɣer umezgun aqbayli?
 
Nouara: Di tfaska umezgun iɛeddan di Yunyu 2012, atas id-yusan walan ayen d-turar terbaɛt Mov2be, ferḥen aṭas! Ihi nessaram ad-ilin s waṭas ula d tikelt-agi. Tazeqqa ɣures 100 n yemkanen kan. Ma yeqwa lxir (madden) fellaneɣ ad-nernu iheggiyen nniḍen sya ɣer zdat.
Tidukla Mov2be, ɣures aṭas n isenfaṛen deg umezgun. D ayen ara d-urar deg ussan d wagguren id-iteddun.
 
Arezqi: D wa id iswi nneɣ ,yerna, ɣef ayen i nwala deg tfaska yezrin, ugten wid id yessuturen amezgun ihi aken yeqqar Muḥya: “mazal lxir ɣer zdat’’.
 
Ayen id yusan s teqbaylit, s tmaziɣt ilaq ad t-neḥrez, ad s-nefk azal, ad s-d-nejbu asnerni akked usenqed mači d ahuddu, d wesbelbel.
Amek ihi? Anwa akka ad yeddun ad nwali  tid n warrac-a?
 
 
Tanemmirt ihulen i Youcef Lalami ɣef tbidiyutt-a akked Smail Chertouk daɣen. 
 
 
 
Rubriques : 

Viewing all articles
Browse latest Browse all 2276

Trending Articles